Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2012

ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΉ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ. 21, 22 &΄23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ


Μέ την χάρη του Αγίου θεού και τις πρεσβείες του Αγίου Γερασίμου του θαυματουργού, στον οποίον έχουμε από το 2010 αφιερώσει το παρεκκλήσιο του ναού μας, αξιωθήκαμε να προσκυνήσουμε το άγιο του άφθαρτο σκήνωμα και να λάβουμε την χάρη και την ευλογία του! Παράλληλα είχαμε και την ευκαιρία να προσκυνήσουμε την Παναγία την Φιδούσα και τον Άγιο Ανδρέα το πέλμα του οποίου φυλάσσεται ως πολύτιμος θησαυρός στην ομώνυμη Ιερά Μονή του. Επίσης η εκδρομή μας έληξε με θεία λειτουργία στον ωραίο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Αργοστόλι. Πέρα από το καθαρά πνευματικό μέρος της εκδρομής μας, είχαμε την ευκαιρία να βρεθούμε όλοι, ιερείς και ενορίτες, σε μια πιο χαλαρή και ευχάριστη ατμόσφαιρα ώστε να συσφίξουμε τις σχέσεις μας! Είθε να μας αξιώνει ο Θεός πάντα να έχουμε αυτές τις πνευματικές δωρεές!

Το λιμάνι του Πόρου


...Στην Παναγία την Φιδούσα στο χωριό Μαρκόπουλο


Το παλαιό καμπαναριό από το οποίο κάθε χρόνο από τις 6 ως τις 15 Αυγούστου βγαίνουν τα φιδάκια της Παναγίας

Στη Μονή του Αγίου Ανδρέου


Μερικά από τα υπέροχα εκθέματα του μουσείου της μονής
Δακρυσμένοι και συγκλονισμένοι μέσα στο σπήλαιο που ασκήθηκε ο άγιος...
Σπήλαιο Δογκαράτης

Σπήλαιο Μελισσάνης


Η.... πολυτελής κρεββατοκάμαρα του Αγίου μέσα στην οποία κερδήθηκε η μάχη με τον δαίμονα, με το εξίσου... πολυτελές πέτρινο κρεββάτι με το πέτρινο προσκέφαλο...








Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου 2012

ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥΣ

"Επειδή το κακό έχει παραγίνει τον τελευταίο καιρό και κάθε λίγο και λιγάκι βγαίνει κάποιος "φωτισμένος" και διαλαλεί ότι θα πρέπει να αποθηκεύσουμε τρόφιμα, βρήκα μία ωραία ομιλία του πατρός Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλου, όπου θεωρώ ότι βάζει τα πράγματα στη σωστή τους βάση. Η "μετάνοια" είναι δύσκολη υπόθεση, επομένως ας ασχοληθούμε με κάτι πιο εύκολο".

Τον τελευταίο καιρό, γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς έξαρσης εσχατολογικών παραληρημάτων, ίσως και από ύποπτους κύκλους, οι οποίοι λόγω και νοοτροπίας τους γενικότερης τείνουν ακόμη και σε σχισματικές καταστάσεις: ή θα δεχτείτε αυτά που εμείς λέμε, ή σας αποκαλούμε νεωτεριστές, πλανημένους κλπ, και μάλιστα θα προειδοποιήσουμε και το ποίμνιο… Μπορεί να κάνουμε και δική μας… “εκκλησία”!
Η κατάσταση είναι πιο δύσκολη, όταν τα άτομα αυτά προέρχονται μέσα από τον εκκλησιαστικό χώρο, συνηθισμένα σε βροντόφωνες εξαγγελίες του τέλους που έρχεται και γι’ αυτό πρέπει να μαζέψουμε πολλά τρόφιμα για ν’ αντιμετωπίσουμε την επικείμενη πείνα, να μην πάρουμε τη δαιμονική κάρτα του πολίτη που έχει τον αντίχριστο επάνω και το 666 και σε παρακολουθούν κιόλας και έχει και μπαρ-κόουντ. Αν τους πεις πως πιθανόν να μην έχει η κάρτα τέτοια στοιχεία, ωρύονται πως θα έχει, γιατί αλλιώς… διαψεύδονται και χαλάει η δημόσια εικόνα τους ως “πνευματικών”…
Πολλοί από αυτούς ή άλλοι επηρεαζόμενοι από αυτούς, φθάνουν στο εξομολογητήριο σε άσχημη κατάσταση από τους λογισμούς τους. Μάταια προσπαθούμε να τους καθησυχάσουμε λέγοντάς τους ότι στην ουσία για κάθε χριστιανό η ημέρα η σημερινή, είναι η ημέρα κρίσης γι αυτόν, όντας, ίσως, η τελευταία του μέρα. Έχει προετοιμαστεί γι’ αυτό;
Επειδή, λοιπόν, και η δική μας υπομονή έχει όρια, και οι άνθρωποι χρειάζεται να μάθουν να μη δίνουν λαβές σε τέτοια νοσηρά άτομα, απομονώνοντάς τα, θα πούμε δυο-τρεις κουβέντες στην αγάπη σας για να ξεκαθαριστούν κάποια πράγματα:
  α) Η Εκκλησία είναι ο στύλος και το εδραίωμα της αληθείας ( Α’ Τιμ 3, 15) και επιπλέον οι πύλες του Άδου δε θα υπερισχύσουν αυτής ( Ματθ 16, 18). Επομένως η Εκκλησία, της οποίας η βούληση εκφράζεται δια της Ιεράς Συνόδου, μάς λέει κάθε φορά τι πρέπει να κάνουμε, πώς πρέπει να πορευτούμε. Αν κάποιοι, λέγοντας μόνο τα δικά τους, είναι σα να μας λένε ότι η Εκκλησία δεν έχει δίκιο, δεν παίρνει θέση, πιθανόν και να πλανήθηκε, τους ρωτάμε ποιος έξω από την Εκκλησία παραμένει απλανής; Μήπως αυτοί οι ίδιοι; Και κατηγορούμε μετά και τον Πάπα!
  β) Συνήθως πίσω από το λογισμό ότι η Εκκλησία δε μιλάει, κρύβεται άλλος δαιμονικότερος λογισμός: ή ότι η Ιεραρχία συνθηκολογεί με το εκάστοτε πολιτικό κατεστημένο, ή ότι οι επίσκοποι δεν έχουν την αρμόζουσα “πνευματικότητα” για να πληροφορηθούν τα “σημεία” των καιρών, που οι εκλεκτοί ενωτίζονται. Το θέμα μάλιστα είναι ότι οι ίδιοι “πνευματικοί” άνθρωποι παρωθούν έντονα τον έρημο τον κοσμάκη να αποταμιεύει, να συγκεντρώνει χρήματα και τρόφιμα απέναντι στη θύελλα που έρχεται μη εμπιστευόμενοι, ωστόσο, τη Θεία Πρόνοια και χωρίς να μας διευκρινίζουν αν οι αποταμιεύσεις και οι αποθηκεύσεις θα χρησιμοποιηθούν για ελόγου μας ή για να μοιραστούν στους αναγκαιούντες. Στην απορία μου αυτή, κάποιος ηγούμενος που ήδη είχε γεμίσει τα κελάρια της μονής του, αισθάνθηκε αμήχανα, όμως του επισήμανα τον κίνδυνο να μπουν σε πειρασμό οι αναγκαιούντες βλέποντάς μας να έχουμε εμείς πλούσιο αποθεματικό, καλόγεροι πράματα- κι εκείνοι με τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους να λιμοκτονούν- και να μας σκοτώσουνε για να μας τα πάρουνε!
Ωραία όντως εφαρμογή του ευαγγελικού νόμου ( Ο έχων δύο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι, Λουκ 3, 11)!
  γ) Κυκλοφορεί στον αέρα ότι το μικροτσίπ της “έξυπνης κάρτας”, το μπαρ-κόουντ, το 666 και η παρακολούθηση που αυτά συνεπάγονται, θα γίνει με τέτοιο τρόπο που δε θα είναι ανιχνεύσιμος, γιατί οι επιστήμονες που κρύβονται από πίσω, θιασώτες της Νέας Εποχής, χρησιμοποιούν τεχνολογίες αιχμής ασύλληπτες. Καλά, ρωτάμε εμείς, δεν υπάρχουν χριστιανοί επιστήμονες του ιδίου ασύλληπτου βεληνεκούς να ελέγξουν, όταν τους καλέσει η Ιερά Σύνοδος (έχει ήδη γίνει η αρχή), να μας πουν τι συμβαίνει; Τόσο δυσεξιχνίαστοι και απρόβλεπτοι είναι; Πόσο καλά δουλεύει ο διάβολος τον άνθρωπο!
  δ) Για να κερδίσεις τον πόλεμο πρέπει να δώσεις τη μάχη όταν πρέπει, αλλιώς, δίνοντας άκαιρες μάχες θα χάσεις. Πολλές φορές φωνάξανε πολλοί στο παρελθόν και διαψεύστηκαν. Υπάρχει κίνδυνος, όταν έλθουν τα αληθινά γεγονότα, και θα έλθουν σύμφωνα με το αψευδές στόμα του Κυρίου, να φωνάζουμε και να μη μας πιστεύει κανείς, γιατί θα έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους σ’ εμάς. Θα έχουμε δίκιο τότε, αλλά κανείς δε θα το συμμερίζεται γιατί το διεκδικήσαμε πολλάκις τότε που δεν το είχαμε. Και να μη δώσει ο Θεός τότε, μήπως σφραγιστούν κλπ όσοι τώρα κόπτονται και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου από… συνήθεια! Κάθε τρεις και λίγο… κινδυνεύουμε! Γίναμε καταγέλαστοι με τις προειδοποιήσεις και τις ημερομηνίες.
  ε) Και κάτι άλλο ακόμη: όταν προσπαθείς να πείσεις τους άλλους να μην πάρουν ταυτότητα κλπ, μήπως θα έπρεπε να αναλάβεις εσύ τα έξοδά τους, μαζί με τα δικά σου, αν η ταυτότητα χρειάζεται όντως στις οικονομικές συναλλαγές; Είμαστε έτοιμοι ν’ ανοίξουμε, όταν χρειαστεί, (και κάποτε θα χρειαστεί), ένα τέτοιο μέτωπο;

Επειδή λοιπόν τα πράγματα όντως είναι σοβαρά, μένει σ’ εμάς να δείχνουμε εμπιστοσύνη στην Αγία μας Εκκλησία, ν’ αγωνιζόμαστε πνευματικά με τα μέσα που Εκείνη μας παρέχει, ώστε όταν χρειαστεί να δώσουμε την καλή ομολογία οπουδήποτε και σ’ οποιονδήποτε χρειαστεί. Όταν χρειαστεί όμως…



 
15

Γιορτάζουμε σήμερα 20 Σεπτεμβρίου, ημέρα μνήμης των Αγίων Ευσταθίου, της συζύγου του Θεοπίστης και των δύο παιδιών του Αγαπίου και Θεοπίστου, ας πούμε λίγα λόγια:
Ο Άγιος Ευστάθιος ήταν αξιωματικός περίβλεπτος στη Ρώμη και στη χριστιανική πίστη προσήλθε με θαυμαστό τρόπο.
Όταν κάποτε κυνηγούσε ένα ελάφι, είδε στα κερατά του να φέρει σταυρό και άκουσε μία φωνή που τον καλούσε στην ορθή πίστη. Έτσι πίστεψε και βαπτίστηκε με το όνομα Ευστάθιος από Πλακίδας που ονομαζόταν πριν, καθώς επίσης και η γυναίκα του Τατιανή σε Θεοπίστη, αλλά και τα δυο τους παιδιά Αγάπιος και Θεόπιστος.
Όταν ο αυτοκράτωρ Τραϊανός έμαθε ότι ασπάσθηκε το χριστιανισμό, του αφαίρεσε τον ανώτερο στρατιωτικό βαθμό που είχε και τον εξόρισε με όλη του την οικογένεια. Κατά την πορεία όμως, τον χώρισαν από τη σύζυγο του Θεοπίστη και τα δύο του παιδιά, το Θεόπιστο και τον Αγάπιο. Το γεγονός αυτό, πίκρανε πολύ τον Ευστάθιο.
Μετά από χρόνια, όταν ο Τραϊανός περιήλθε σε μεγάλη πολεμική δυσχέρεια, θυμήθηκε τον ικανότατο αξιωματικό του Ευστάθιο. Τον επανέφερε λοιπόν στην υπηρεσία, και ο Ευστάθιος με τη γενναιότητα αλλά και τη στρατηγική που τον διέκρινε συνετέλεσε κατά πολύ στην νίκη. Στο δρόμο μάλιστα, βρήκε την οικογένεια του και ένοιωσε μεγάλη χαρά.
Ο διάδοχος, όμως, του Τραϊανού, Αδριανός, απαίτησε από τον Ευστάθιο να παραστεί στις θυσίες των ειδωλολατρικών θεών. Ο Ευστάθιος, βέβαια, αρνήθηκε, με αποτέλεσμα να βασανιστεί αυτός και η οικογένεια του. Αλλά η αγάπη τους στο Χριστό ενδυνάμωνε την ψυχή τους στα βασανιστήρια, ενθυμούμενοι μάλιστα τους θείους λόγους, που λένε: «Μακάριος ανήρ ός υπομένει πειρασμόν ότι δόκιμος γενόμενος λήψεται τόν στέφανον τής ζωής, όν επηγγείλατο ο Κύριος τοίς αγαπώσιν αυτόν» (Επιστολή Ιακώβου, α' 12).
Πανευτυχής, δηλαδή, είναι ο άνθρωπος που βαστάει με υπομονή τη δοκιμασία των θλίψεων. Διότι έτσι γίνεται σταθερός και δοκιμασμένος, για να πάρει το λαμπρό και ένδοξο στεφάνι της αιώνιας ζωής, που υποσχέθηκε ο Κύριος σ' αυτούς που Τον αγαπούν.
Τελικά, ο Ευστάθιος με την οικογένεια του πέθαναν μέσα σε χάλκινο πυρακτωμένο βόδι (117 μ.Χ.).

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012

Χαίρε Σταυρέ οικουμένης φύλαξ...




Η Παγκόσμιος Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού (Φορητή εικόνα πάνω από την κεντρική είσοδο του ναού της Μονής του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα.)
Η προϊστορία και η ιστορία του Τιμίου Σταυρού

Αθανάσιος Γιουσμάς (Πρεσβύτερος)
Πρόσωπα και πράγματα έχουν την ιστορία τους και γιατί όχι και την προϊστορία τους. Την ιστορία του και την προϊστορία του έχει και ο Τίμιος Σταυρός που η Μητέρα μας Εκκλησία τιμά την Παγκόσμια Ύψωσή Του στις 14 Σεπτεμβρίου.
Εμείς σε αυτό μας το άρθρο εδώ ας σταθούμε.
Στο δυτικό τμήμα της Ιερουσαλήμ, έξω από τα τείχη και μέσα σε δασώδη όμορφη κοιλάδα, βρίσκεται η ονομαστή Μονή του Τιμίου Σταυρού. Στο καμπαναριό της κυματίζει η γαλανόλευκη, λίγο πιο κάτω από το Κοινοβούλιο του Ισραήλ! Στο σημείο αυτό, κατά την παράδοση, είχε φυτευτεί το ξύλο του Σταυρού, της καταδίκης του Ιησού.
Ας παρακολουθήσουμε όμως, την όλη υπόθεση:
Ο ανιψιός του Αβραάμ, ο Λωτ, μετά την καταστροφή των Σοδόμων, κατέφυγε σε κάποιο σπήλαιο, αυτός και οι δύο του κόρες. Εκεί τον μέθυσαν οι θυγατέρες του «και εκοιμήθη μετ’ αυτών» (Γεν. 19, 34)! Σύμφωνα με μία συριακή παράδοση, ο Λωτ εξομολογήθηκε το αμάρτημά του στον πατριάρχη Αβραάμ και τον παρακάλεσε να προσευχηθεί στο Θεό να τον συγχωρήσει. Παρ’ όλο τούτο, καθημερινά δεν έπαυε να παρακαλεί το Θεό.
Κάποια ημέρα παρουσιάστηκε στο Λωτ ένας άγγελος και του έδωσε τρία ραβδιά το καθένα από ένα είδος δέντρου. Κέδρος, πεύκο και κυπαρίσσι. Με την εντολή να τα φυτέψει και να φέρνει καθημερινά νερό από τον Ιορδάνη να τα ποτίζει. Εάν βλαστήσουν του είπε, τότε αυτό θα σημαίνει πως ο Θεός δέχτηκε τη μετάνοιά σου, διαφορετικά θα είσαι κολασμένος για πάντα. Γεμάτος χαρά ο Λωτ, έκαμε όπως του υπέδειξε ο άγγελος.
Ενώ όμως επέστρεφε από τον Ιορδάνη με το νερό, συνάντησε το μισόκαλο διάβολο, που του φθόνησε τη μετάνοια, μεταμφιεσμένο σε φτωχό άνθρωπο και ο οποίος του ζήτησε να πιεί. Λίγο πιο πέρα συνάντησε και δεύτερο και τρίτο, μέχρι που εξαντλήθηκε το νερό. Αυτό έγινε αρκετές φορές κι ο Λωτ άρχισε να απελπίζεται, γιατί θα ξεραινόντουσαν τα τρία ραβδιά.
Τότε φάνηκε για δεύτερη φορά άγγελος Κυρίου και τον πληροφόρησε πως τα ραβδιά βλάστησαν και μεγαλώνουν χωρίς νερό. Έτσι βεβαιώθηκε πως ο Θεός δέχτηκε τη μετάνοιά του!
Σήμερα στο Μοναστήρι δείχνουν τον τόπο κάτω από μία Αγία Τράπεζα, όπου ο Λωτ φύτεψε το τρισύνθετο ξύλο από κέδρο, πεύκο και κυπαρίσσι.
Όταν ο βασιλιάς Σολομών είδε το παράξενο αυτό δέντρο διέταξε να το κόψουν, για να το χρησιμοποιήσει στην ανοικοδόμηση του Ναού. Όμως, σύμφωνα με την παράδοση, σε καμία χρήση δεν ταιρίαζε, γιατί άλλοτε μίκραινε κι άλλοτε μεγάλωνε. Έτσι το ονόμασαν ξύλο κατάρας κι έμενε για χρόνια αχρησιμοποίητο.
Αυτό το ξύλο αργότερα, κατ’ εντολή του αρχιερέα Καϊάφα, χρησιμοποίησαν οι άνομοι Εβραίοι για την κατασκευή του Σταυρού του Ιησού. Κι αυτό γιατί λόγω των αυξομειώσεών του, θα έκαμε το μαρτύριο του Ναζωραίου φρικτότερο! Έτσι από ξύλο της κατάρας, έγινε το ξύλο της ευλογίας…
Εμείς έκτοτε το Ξύλο του Σταυρού όχι απλώς το προσκυνάμε και το τιμούμε, αλλά το λατρεύουμε, το λιτανεύουμε, το ασπαζόμαστε… Έγινε για όλους μας το «ξύλο της ζωής», το «τρισμακάριστο και πανσεβάσμιο ξύλο», το «τρόπαιο» και το «όπλο» κατά των δαιμόνων. Αυτόν, τον πανάγιο του Χριστού Σταυρό, «αοράτως» περικυκλώνουν οι Ασώματες Δυνάμεις κι όλοι εμείς οι πιστοί σε Αυτόν καταφεύγουμε, γιατί αποτελεί «της οικουμένης φύλακα» και «της Εκκλησίας δόξα».
Για το λόγο αυτόν κατά το 325 μ.Χ. Τον αναζήτησε η βασιλομήτωρ και Αγία Ελένη στα Ιεροσόλυμα, όπου παρέμεινε «κεκρυμμένος» στα έγκατα της γης.
Για το λόγο αυτόν στη συνέχεια ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Μακάριος Τον ύψωσε στον άμβωνα του Ναού και βλέποντάς Τον οι Χριστιανοί προσευχόμενοι έλεγαν και ξανάλεγαν το «Κύριε ελέησον». Κάτι που λέμε κι εμείς την ημέρα της Υψώσεως… Για το λόγο αυτόν ως σήμερα σχηματίζουμε το Σταυρό στο σώμα μας και με αυτόν τελεσιουργούμε τα Μυστήρια και λαμπρύνουμε τους Ναούς μας.
Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί για όλους μας την «ουρανομήκη κλίμακα», τη σκάλα δηλαδή εκείνη που μας οδηγεί από τη γη στον ουρανό και μας κάνει συγκατοίκους των αγγέλων…
Παραμένουμε πιστοί και αφοσιωμένοι σε Αυτόν!

Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2012

Θαύμα Αγίας Άννας - Τιμωρία του Τούρκου ψαρά
















Δυο Τούρκοι ψάρευαν στην παραλία κοντά στο Προσκύνημα της Αγίας Άννας στο Βόρι Προικοννήσου. Ο ένας λεγόταν Ναζιφάκης. Είδαν τότε την εικόνα της Αγίας Άννας  να την πηγαίνει στα χέρια του, όπως συνέβαινε τις  περισσότερες φορές, ένας άρρωστος στη θάλασσα και να περνάει δίπλα τους. Τους φάνηκε όχι απλώς παράξενο, αλλά αστείο, ότι έβλεπαν να γίνεται και ειρωνεύτηκαν.
    - Έχουν, είπε ο Ναζιφάκης, οι Γκιαούρηδες δυο τάβλες καρφωμένες σ᾿ έναν τσίγκο και χτυπάνε και κοροϊδεύουν τον κόσμο.
Αστραπηδόν όμως έφυγε η εικόνα από τα χέρια του αρρώστου κι άρχισε να χτυπάει τον Τούρκο. Το κορμί του γέμισε πληγές. Οι Τούρκοι έμειναν κατάπληκτοι από το γεγονός. Ο Ναζιφάκης ταπεινωμένος και μετανοιωμένος προσκύνησε την Αγία Άννα μέσα από τη βάρκα του. Ζήτησε συγχώρηση και έκαμε και το τάμα του.Έταξε να φέρνει κάθε χρόνο ένα δοχείο λάδι στη γιορτή της. Το κορμί του όμως αν και περνούσαν οι ημέρες έμενε με τις πληγές αγιάτρευτες. Μη μπορώντας να φέρει μόνος του το τάμα στην Αγία Άννα, τό 'δωσε σε μια χριστιανή να το πάει και συγχρόνως την παρακάλεσε να του φέρει και αγιασμό να βάλει στις πληγές του. Η χριστιανή πήγε το λάδι, αλλά αγιασμό δίσταζε να του φέρει. Φοβόταν μήπως τον βεβηλώσει ο αλλόπιστος. Αντί αγιασμού του πήγε λίγο νερό από το πηγάδι που βρισκόταν στην αυλή της Εκκλησίας. Ο Τούρκος το πήρε πιστεύοντας ότι είναι αγιασμός. Το έβαλε στις πληγές του και θεραπεύθηκαν. Δεν ξεχνούσε όμως ποτέ κάθε χρόνο στη γιορτή της Αγίας Άννας να φέρνει το τάμα του.

 
 
 
 
 
Μνήμη των Δικαίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης

Η σύναξη των δικαίων γονέων της Υπεραγίας Θεοτόκου, σύμφωνα με την αρχαία εκκλησιαστική , παράδοση, ορίστηκε την επομένη του γενεσίου της Θεοτόκου, για τον λόγο ότι αυτοί έγιναν πρόξενοι της παγκόσμιας σωτηρίας με την γέννηση της αγίας θυγατέρας τους. «Τελεῖται δὲ ἡ σύναξις αὐτῶν ἐν τῷ ἑξαέρῳ οἴκῳ τῆς Θεοτόκου, πλησίον τῆς μεγάλης ἐκκλησίας ἐν τοῖς Χαλκοπρατείοις».

Να αναφέρουμε, λοιπόν, ότι ο Ιωακείμ ήταν γιος του Ελιακείμ από τη φυλή του Ιούδα και απόγονος του Δαβίδ. Έκπτωτος του θρόνου, ιδιώτευε στην Ιουδαία και το περισσότερο χρονικό διάστημα στην Ιερουσαλήμ, όπου είχε μέγαρο με βασιλικό κήπο. Παντρεύτηκε την Άννα, θυγατέρα του Ματθάν Ιερέως από τη φυλή του Λευΐ και της Μαρίας, γυναικός αυτού, από τη φυλή του Ιούδα. Επειδή οι φυλές, Βασιλική και Ιερατική, συγγένευαν μεταξύ τους, διότι η Βασιλεία εθεωρείτο ίση με την Ιεροσύνη, δεν έδιναν ούτε έπαιρναν θυγατέρες από άλλες φυλές που θεωρούνταν κοινές. Έτσι λοιπόν, αφού θεάρεστα πέρασε τη ζωή του το άγιο αυτό ζευγάρι, όπως μας πληροφορούν τα βιογραφικά σημειώματα των εορτών της 25ης Ιουλίου, 8ης Σεπτεμβρίου και 9ης Δεκεμβρίου, ο μεν Ιωακείμ πέθανε οκτώ χρόνια από τα Εισόδια της κόρης του Θεοτόκου σε ηλικία 92 ετών, η δε Άννα 11 μήνες μετά τον θάνατο του Ιωακείμ, σε ηλικία 83 ετών. (Την δε Θεοτόκο απέκτησαν θαυματουργικά, όπως σε προηγούμενο βιογραφικό σημείωμα αναφέραμε, σε ηλικία 80 ετών ο Ιωακείμ και 70 η Άννα).

Για όσους έχουν την εντύπωση πως το να είναι μέσα στο ναό και να λένε λογια χωρίς να μαζέψουν το νου τους είναι αρκετό!!!


ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΕΛΕΓΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ Ο ΝΟΥΣ ΜΕΤΡΟΥΣΕ ΤΟΚΟΥΣ, ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ, ΧΩΡΑΦΙΑ..

Αγίου Ιωάννου του ΧρυσοστόμουΓιατί έρχονται πολλοί στην εκκλησία, επαναλαμβάνουν μηχανικά ψαλμούς και ευχές, και φεύγουν, δίχως να ξέρουν τι είπαν. Τα χείλη κινούνται, αλλά τ' αυτιά δεν ακούνε. Εσύ δεν ακούς την προσευχή σου, και θέλεις να σε εισακούσει ο Θεός; Γονάτισα, λες· αλλά ο νους σου πετούσε μακριά. Το σώμα σου ήταν μέσα στην εκκλησία και η ψυχή σου έξω.

Το στόμα έλεγε την προσευχή και ο νους μετρούσε τόκους, συμβόλαια, συναλλαγές, χωράφια, κτήματα, συναναστροφές με φίλους. Κι όλα αυτά συμβαίνουν, γιατί ο διάβολος είναι πονηρός· ξέρει πως την ώρα της προσευχής κερδίζουμε πολλά, γι' αυτό τότε επιτίθεται με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Άλλες φορές είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, και τίποτα δεν σκεφτόμαστε· ήρθαμε όμως στην εκκλησία να προσευχηθούμε, και ο διάβολος μας έβαλε ένα σωρό λογισμούς, ώστε καθόλου να μην ωφεληθούμε.

Αν, αλήθεια, ο Θεός σου ζητήσει λόγο για την αδιαφορία ή και την ασέβεια που δείχνεις στις λατρευτικές συνάξεις, τι θα κάνεις; Να, την ώρα που Αυτός σου μιλάει, εσύ, αντί να προσεύχεσαι, έχεις πιάσει κουβέντα με τον διπλανό σου για πράγματα ανώφελα. Και όλα τ' άλλα αμαρτήματά μας αν παραβλέψει ο Θεός, τούτο φτάνει για να στερηθούμε τη σωτηρία. Μην το θεωρείς μικρό παράπτωμα. Για να καταλάβεις, τη βαρύτητά του, σκέψου τι γίνεται στην ανάλογη περίπτωση των ανθρώπων. Ας υποθέσουμε ότι συζητάς μ' ένα επίσημο πρόσωπο ή μ' έναν εγκάρδιο φίλο σου. Και ενώ εκείνος σου μιλάει, εσύ γυρίζεις αδιάφορα το κεφάλι σου και αρχίζεις να κουβεντιάζεις με κάποιον άλλο. Δεν θα προσβληθεί ο συνομιλητής σου απ' αυτή την απρέπειά σου; Δεν θα θυμώσει; Δεν θα σου ζητήσει το λόγο;

Αλίμονο! Βρίσκεσαι στη θεία Λειτουργία, κι ενώ το βασιλικό τραπέζι είναι ετοιμασμένο, ενώ ο Αμνός του Θεού θυσιάζεται για χάρη σου, ενώ ο ιερέας αγωνίζεται για τη σωτηρία σου, εσύ αδιαφορείς. Την ώρα που τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ σκεπάζουν τα πρόσωπά τους από δέος και όλες οι ουράνιες δυνάμεις μαζί με τον ιερέα παρακαλούν το Θεό για σένα, τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό η φωτιά του Αγίου Πνεύματος και το αίμα του Χριστού χύνεται από την άχραντη πλευρά Του μέσα στο άγιο Ποτήριο, τη στιγμή αυτή η συνείδησή σου, άραγε, δεν σε ελέγχει για την απροσεξία σου; Σκέψου, άνθρωπε μου, μπροστά σε Ποιον στέκεσαι την ώρα της φρικτής μυσταγωγίας και μαζί με ποιους - με τα Χερουβείμ, με τα Σεραφείμ, με όλες τις ουράνιες δυνάμεις. Αναλογίσου μαζί με ποιους ψάλλεις και προσεύχεσαι. Είναι αρκετό για να συνέλθεις, όταν θυμηθείς ότι, ενώ έχεις υλικό σώμα, αξιώνεσαι να υμνείς τον Κύριο της κτίσεως μαζί με τους ασώματους αγγέλους.

Μη συμμετέχεις, λοιπόν, στην ιερή εκείνη υμνωδία με αδιαφορία. Μην έχεις στο νου σου βιοτικές σκέψεις. Διώξε κάθε γήινο λογισμό και ανέβα νοερά στον ουρανό, κοντά στο θρόνο του Θεού. Πέταξε εκεί μαζί με τα Σεραφείμ, φτερούγισε μαζί τους, ψάλε τον τρισάγιο ύμνο στην Παναγία Τριάδα.

Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2012

Μία εμπνευσμένη ομιλία από μία εξέχουσα προσωπικότητα της Εκκλησίας

Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πασης Αλβανίας
Αναστασίου
Ομοτίμου Καθηγητου Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιτίμου Μέλους της Ακαδημίας Αθηνών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ – Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
1. Η οικονομική κρίση που ζούμε σε πολλές χώρες του κόσμου, και ιδιαίτερα εμείς στον Νότο της Ευρώπης, έχει οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπων σε κατάθλιψη και συχνά σε απόγνωση. Σήμερα όλο και περισσότερο συνειδητοποιείται ότι η οικονομική αυτή κρίση είναι αποτέλεσμα μιας γενικότερης κοινωνικής κρίσεως, μιας κρίσεως αξιών. Αποτελεί συνέπεια μιας θεωρητικής αντιλήψεως σχετικά με τον άνθρωπο και τη φύση, η οποία, στην εποχή του ευδαιμονισμού, κινήθηκε σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από τη χριστιανική. Απωθώντας από τη συνείδηση των ανθρώπων και της κοινωνίας την πίστη στον Θεό, στον Θεό της αλήθειας, της δικαιοσύνης και της αγάπης, ο σύγχρονος άνθρωπος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, αφού δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται.
Ο σεβασμός προς το ανθρώπινο πρόσωπο αντικαταστάθηκε από τη δεσποστεία απροσώπων θεσμών και δυνάμεων. Ο τονισμός της ελευθερίας του ανθρώπου υπεχώρησε δίνοντας την έμφαση στην απόλυτη ελευθερία της αγοράς. Έτσι, από κοινωνία ελευθέρων προσώπων φθάσαμε στο σημείο ολόκληροι λαοί να γίνονται υποψήφιοι δούλοι απροσώπων ομάδων, ανωνύμων εμπόρων του χρήματος που ρυθμίζουν βασικά τις οικονομίες των λαών, οι οποίοι είναι γνωστοί ως “αγορές”.Αυτές αυτονομούν το χρήμα σαν αφηρημένη “λογιστική” αξία και το εμπορεύονται. Στους πολυσυνθέτους δαιδάλους της παγκοσμιοποιήσεως έχουν δημιουργηθεί νέες δομές του χρηματοπιστωτικού συστήματος μιας “εικονικής οικονομίας” που κανείς κρατικός η άλλος πολιτικός θεσμός δεν ελέγχει. Αντιθέτως, οι αποφάσεις των αγνώστων αυτώνπαραγόντων, που δρουν με καλυμμένα πρόσωπα, μπορούν να ανατινάξουν κράτη και έθνη και να καταδικάσουν εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία και την κοινωνία στην εξαθλίωση. Έτσι, όλη η παγκόσμια οικονομία ζει πλέον μια τρομερή δομική κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η οποία αποτελεί την πιο πειστική απόδειξη της κρίσεως αξιών της κοινωνίας.
Η αδικία σε παγκόσμιο επίπεδο κορυφώνεται στο γεγονός ότι το 20% του πληθυσμού του πλανήτη, που ζει στις πλούσιες χώρες, καταναλώνει το 80% του πλούτου της γης. Συγχρόνως, η οικονομική αυθαιρεσία, η διαφθορά, η αδικία και αναλγησία, που άνθησαν με όποιο οικονομικό μοντέλο και αν επεβλήθηκε –καπιταλιστικό η σοσιαλιστικό-, έχει οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπων στην κοινωνική περιθωριοποίηση και εν πολλοίς στην εξαθλίωση.
2. Στην οδυνηρή αυτή οικονομική κρίση, η Εκκλησία δεν μπορεί να μείνει απλός θεατής. Είναι υποχρεωμένη να αρθρώσει με σθένος λόγο προφητικό, προς τρεις κατευθύνσεις.
α) Σθεναρή κριτική στα μέλη των Εκκλησιών μας για την ασυνεπή προς τις αρχές του Ευαγγελίου στάση, για τη, μικρή η μεγάλη, συμμετοχή στην αδικία και την κοινωνική διαφθορά. Κινητοποίηση, με δημιουργικές πρωτοβουλίες των ενοριών, τώνδιαφόρων εκκλησιαστικών ομάδων και οργανισμών, για την άμεση ανακούφιση και βοήθεια των ασθενεστέρων μελών της κοινωνίας μας. Δόξα τω Θεώ, στον τομέα αυτόν υπάρχουν ήδη σοβαρές εκκλησιαστικές δράσεις.
β) Άσκηση θαρρετής κριτικής στα υλιστικά ιδεώδη και συστήματα που απεργάζονται την αδικία γενικότερα και την οικονομική κρίση ειδικότερα. Προσπάθεια να επηρεασθούν οι πολιτικές ηγεσίες. Πρόσκληση σε διακεκριμένους επιστήμονες και οικονομολόγους να επεξεργασθούν λύσεις, με σεβασμόστόν άνθρωπο και την ταυτότητα των λαών και συμπαράσταση στις προσπάθειές τους.Ηγενική αντίληψη περί ανθρώπου και κτίσεως έχει ριζικά υποκύψει σέευδαιμονιστικές αντιλήψεις. Η Εκκλησία καλείται να υπερασπισθεί την αξιοπρέπεια του ανθρωπίνου προσώπου ως εικόνος του προσωπικού Θεού- και επίσης την ιερότητα της κτίσεως ως δημιουργήματος του Θεού.Η νοοτροπία ότι ο άνθρωπος είναι ο αφέντης της κτίσεως και άρα δικαιούται να καταχράται το φυσικό περιβάλλον δεν είναι απλώς λανθασμένη, από απόψεως ορθοδόξου είναι αμαρτία. Σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, ο άνθρωπος είναι οργανικό μέρος της κτίσεως και οφείλει να τη χρησιμοποιεί με σεβασμό.
γ)Οι κατά τόπους ᾽Εκκλησίες έχουν την ευκαιρία να δείξουν ευρύτερη αλληλεγγύη μεταξύ τους επιδρώντας στις κοινωνίεςμέσα στις οποίες ζουν. Π.χ. επηρεάζοντας τους λαούς της Βορείου Ευρώπης για κατανόηση και αλληλεγγύη προς τις δοκιμαζόμενες κοινωνίες της Νοτίου Ευρώπης. Και αντιστρόφως, περιορίζοντας τα αισθήματα πικρίας και αγανακτήσεως των οικονομικώς ασθενεστέρων λαών του Νότου, για την υπεροπτική συμπεριφορά ορισμένων οικονομικά ευρώστων ευρωπαϊκών κρατών. Τα παραδείγματα, προφανώς, μπορεί να πολλαπλασιασθούν λόγω των αντιθέσεων που υφίστανται στην υφήλιο μεταξύ οικονομικώς ισχυρών και αδυνάτων κρατών.ΟιΕκκλησίες στις πλούσιες κοινωνίες δεν δικαιούνται να σιωπούν -κάποτε και να συμπλέουν- και να αφήνουν να δεσπόζουν υπεροπτικές φωνές που προσβάλλουν τους ευρισκομένους σε δοκιμασία λαούς.
3. Αλλά ας επανέλθουμε στον οικείο, κοινωνικό μας χώρο. Πρωταρχικό μας χρέος είναι η σοβαρή αυτοκριτική. Δυστυχώς, η έννοια της κρίσιμης αυτής λέξης έχει αλλοιωθεί. Χρησιμοποιρείται συνήθως για να επισημανθούν τα λάθη των άλλων. Όμως, μαζί με τις αναμφισβήτες ευθύνες της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας, επιβάλλεται να δυνειδητοποιήσουμε τα λάθη που έχουμε διαπράξει ως πολίτες. Ασφαλώς, δεν είναι αλήθεια ότι όλοι συλλήβδην έχουν τις ίδιες ευθύνες. Πολλοί απλοί άνθρωποι είναι θύματα και δεν έχουν ωφεληθεί από την ευημερία που δημιουργήθηκε με χρήματα δανεικά.Όμως, αν ψάξουμε με διεισδυτική ματιά, οι περισσότεροι θα ανακαλύψουμε και ατομικά σφάλματα και παραλείψειες. Περιπτώσεις στις οποίες δεν αντισταθήκαμε στη διάχυτη ασυδοσία και την κραυγαλέα παραβατικότητα.
Επαναλαμβάνοντας απλώς τη φράση “κρίση αξιών”, κινδυνεύουμε να χαθούμε στην αοριστία.Η Εκκλησία, “έτι και έτι”, καλείται να ονομάζει, νάτονίζει, να επισημαίνει αύτές τις παγκοσμίου κύρους διαχρονικές αξίες: τη δικαιοσύνη, με τη σαφή έννοια: “Πάντα ουν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς” (Ματθ. 7:12). Επίσης, την αλήθεια, την αξία του μέτρου, τη συμφιλίωση, την αγάπη σε όλες της τις εκφράσεις και διαστάσεις.
4. Η αυτοκριτική όμως δεν αρκεί. Ούτε ο ρόλος της Εκκλησίας επιτρέπεται να περιορισθεί σε περιγραφές που στηλιτεύουν αόριστα τους παραβάτες. Ο προφητικός της λόγος πρέπει, χωρίς περιστροφές, να καλεί σε μετάνοια. Για πολλούς συγχρόνους, η λέξη “μετάνοια” ηχεί πολύ θρησκευτική, παρωχημένη. ᾽Εν τούτοις, παραμένει διαχρονικά επίκαιρη και επαναστατική, από τότε που την ανέδειξεπυρήνα του Ευαγγελίου Του ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός: “Μετανοείτε” (Μαρκ. 1:15), αλλάξετε νου, συμπεριφορά, τρόπο με τον οποίο αντικρύζετε τη ζωή, επαναλαμβάνει. Μόνο με αλλαγή νου και καρδιάς μπορούμε να σταματήσουμε συνήθειες και πάθη που αρρωσταίνουν την κοινωνία μας. Η οικονομική και ηθική κρίση, που παρουσιάζεται στην πλειονότητα των λαών και κρατών, σχετίζεται με σαφή αίτια, που έχουν όνομα και συγκεκριμένες μορφές. Περιορίζομαι να επισημάνω τρεις ρίζες της διαφθοράς η οποία είναι η μητέρα της οικονομικής κρίσεως.
α). Πλεονεξία. Αυτή, κατά τον Απόστολο Παύλο, είναι“ειδωλολατρία” (Κολοσ. 3:5),άρνηση της λατρείας προς τον αληθινό Θεό. Ο πλεονέκτης αδιαφορεί για τη νομιμότητα των μεθόδων. Η απληστία του παίρνει όλο και νέες ανεξέλεγκτες μορφές.Με εκφραστικό τρόπο, ο Απόστολος των εθνών επισημαίνει:”οι δε βουλόμενοι πλουτείν εμπίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς, αίτινες βυθίζουσι τους ανθρώπους εις όλεθρον και απώλειαν. ρίζα γαρ πάντων των κακών εστιν η φιλαργυρία” (Α Τιμ. 6:9).Ο ιός της φιλαργυρίας στη σύγχρονη εποχή μεταλλάσσεται και μεταδίδεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Η λεγομένη καταναλωτική κοινωνία έφθασε στην καταναλωτική υστερία. Ιδανικό και σκοπός του συγχρόνου ανθρώπου κάθε τάξεως έγινε η αλόγιστη συσσώρευση υλικών αγαθών, συχνά περιττών, με αδιαφορία για το φυσικό περιβάλλον.
Την απληστία αυτή, η οποία είναι αιτία και της σύγχρονης οικολογικής κρίσεως, είχε στηλιτεύσει πριν από 16 αιώνες ένας μεγάλος θεολόγος, πατέρας και διδάσκαλος της μιας και αδιαιρέτου Εκκλησίας, ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, τονίζοντας: “Κάνε χρήση αλλά όχι κατάχρηση. Άφησε τον εαυτό σου να απολαύσει, αλλά με μέτρο. Μη γίνεσαι όλεθρος όλων των ζώων που ζουν στη γη και στη θάλασσα” (Ομιλία περί Ευποιΐας, 383 μ.Χ.).
β)Η επόμενη ρίζα της διαφθοράς είναι το ψέμα. Με το ψέμα επήλθε η πτώση του ανθρωπίνου γένους, μας πληροφορεί το πρώτο κεφάλαιο της Αγίας Γραφής (Γεν. 3:1),ενώ το τελευταίο επιμένει ότι θα μείνει έξω από τη βασιλεία του Θεού “πας ο φιλών και ποιών ψεύδος”(Άποκ. 22:15). Το ψέμα, τελικά, υπονομεύει κάτι το πιο σημαντικό, τη δυνατότητα να αγαπούμε. Φαίνεται ίσως κάπως παράδοξο αυτό. Όπως, διεισδυτικά, ο Ντοστογιέφσκυ εξηγεί, βάζοντας στο στόμα του στάρετς Ζωσιμά αυτή τη συμβουλή: “Και το κυριότερο απ᾽ όλα, μη λέτε ψέματα … Το κυριότερο είναι να μην λέτε ψέματα στον ίδιο τον εαυτό σας. Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του και πιστεύει στο ίδιο του το ψέμα φτάνει στο σημείο να μην βλέπει καμμιάν αλήθεια, ούτε μέσα του ούτε και στους άλλους –και έτσι χάνει κάθε εκτίμηση για τους άλλους και κάθε αυτοεκτίμηση. Μην εκτιμώντας κανέναν, παύει να αγαπάει. Και μην έχοντας την αγάπη, αρχίζει να παρασέρνεται από τα πάθη και την ακολασία …. Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του είναι αυτός που προσβάλλεται πρώτος. Γιατί καμμιά φορά είναι πολύ ευχάριστο να νιώθει κανείς προσβεβλημένος. Έτσι δεν είναι;” (Αδελφοί Καραμαζώφ, Τόμος Α ).
γ)Το κατ᾽ εξοχήν, πάντως, επικίνδυνο, είναι η φιλαυτία, ο εγωκεντρισμός, η αιχμαλωσία στο εγώ μας, η λατρεία τούατομικού συμφέροντος, του οικογενειακού, του τοπικού, του εθνικού. Το αντίδοτο σ᾽ αυτό παραμένει η δικαιοσύνη μαζί με την αλληλεγγύη και την αυτοθυσία. Το μυστικό για να βρει κανείς τον εαυτό τουείναι να τον προσφέρει. Ο τονισμός και η βίωση αυτής της αξίας παραμένειη κατ᾽ εξοχήν προσφορά της Εκκλησίας: Η συμπαράσταση προς τους θλιβομένους, έστω και αν ευθύνονται οι ίδιοι για λάθη και παραλείψεις τους (πβ. Ματθ. 25:35-40). Κανείς άλλος θεσμός δεν μπορεί να εμπνεύσει και να προσφέρει αγάπη και αυτοθυσία. Στο κλασικό ”cognito ergo sum” (“σκέπτομαι, άρα υπάρχω”), η Εκκλησία, αντλώντας από τις καλύτερες σελίδες της ιστορίας της, προσθέτει: “αγαπώ, άρα υπάρχω”, κατά το πρότυπο της εν αγάπη και αλληλοπεριχωρήσει υπάρξεως της Αγίας Τριάδος.
5. Μετά τον κριτικό λόγο και τον τονισμό της προσωπικής ευθύνης, η Εκκλησία οφείλει να προσφέρει ένα μήνυμα αισιοδοξίας και ελπίδος. Η κρίση μπορεί να γίνει μια ιδιαίτερη ευκαιρία πνευματικής ανανεώσεως. Ο πυρετός της οικονομικής κρίσεως καθώς και της οικολογικής αποκαλύπτει ότι υπάρχει μία γενικότερη ασθένεια που απειλεί την επιβίωση της ανθρωπότητος.
Η σύγχρονη οικονομική κρίση, παρά την οδύνη και την αμηχανία που έχει προκαλέσει σε εκατομμύρια ανθρώπους, τόσο των υπανάπτυκτων όσο και των ανεπτυγμένων κρατών, δίνει μια εξαιρετική δυνατότητα για διορθωτικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς της παγκόσμιας, της εθνικής και προσωπικής μας ζωής. Οι χριστιανοί καλούμεθα να πρωτοστατήσουμε σ᾽ αυτές τις προσπάθειες, όπως το κάναμε (με πρωταγωνιστή το Π.Σ.Ε.) στις περιπτώσεις του ρατσισμού και της βίας. Ασφαλώς, δεν εξαλείφθηκαν με την κριτική και τη δράση μας. Όμως επετεύχθη μια ευρύτερη συνειδητοποίηση της ανάγκη καταπολεμήσεώς τους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίσεις. Οι τραγικές συγκρούσεις και εμπειρίες των παγκοσμίων πολέμων του 20ου αιώνος ξύπνησαν τις συνειδήσεις και οδήγησαν στην κατάργηση της αποικιοκρατίας, των φασιστικών συστημάτων, των ρατσιστικών ιδεολογιών και, τελικά, στην κατάρρευση του κομμουνισμού στις περισσότερες χώρες. Στη διάρκεια μεγάλων δοκιμασιών, οπότε οι κοινωνίες φθάνουν σε οριακά σημεία αντοχής, αναδύονται σπάνιες αρετές κρυμμένες στην καρδιά των ανθρώπων, όπως η φιλαλήθεια, η γενναιότητα, η ανεκτικότητα, η συγχωρητικότητα, η αυταπάρνηση, η δικαιοσύνη, ηφιλαλληλία.Αυτά και σήμερα αποτελούν πολύτιμα αντισώματα στις λιποθυμικές τάσεις του κοινωνικού μας σώματος. Και αυτά πρέπει, με επιμονή και σύστημα να ενεργοποιήσει σήμερα η Εκκλησία.
Άμεσο χρέος μας είναι να στηρίξουμε την ελπίδα και την αντοχή των μελών μας και των λαών μας, και με ειλικρινή σεβασμό στην αξία του κάθε ανθρωπίνου προσώπου και του κάθε έθνους, να αγωνισθούμε για τη δίκαιη υπέρβαση της οικονομικής κρίσεως, για μια ουσιαστική αλληλεγγύη μέσα στην κοινωνία μας και μεταξύ των λαών της οικουμένης.